Twórcy serii koncertowych poświęconych muzyce najnowszej stają przed pytaniem, jak zorientować się w bogactwie propozycji wychodzących od kompozytorów, jak uporządkować rzeczywistość współczesnej twórczości tak, by uwypuklić wiodące zjawiska i wskazać najważniejszych twórców? Pytanie to dotyczy zarówno sfery ogólnej, „światowej”, jak i lokalnych środowisk, których przedstawiciele obficie korzystają z „postmodernistycznej” wolności wyboru inspiracji, gatunków, technik. Z podręczników historii muzyki nowej dość dawno zniknął ułatwiający życie pedagogom i organizatorom festiwali podział na kierunki i style twórczości, nie mówi się już o szkołach czy pokoleniach kompozytorskich. Listy osób pojawiających się w festiwalowych repertuarach stały się demokratyczne – brak na nich na ogół nazwisk specjalnie wyróżnionych, powtarzających się z roku na rok. Gdybyśmy mieli podjąć próbę odpowiedzi na pytanie o proporcję zjawisk składających się na skomplikowaną sieć współczesnych kompozytorskich tendencji, wprowadzilibyśmy zapewne najbardziej oczywisty (i usankcjonowany programami nauki w konserwatoriach) podział na muzykę posługującą się tradycyjnym instrumentarium oraz tę korzystającą z nowych mediów (elektroniki, multimediów). Oczywiście, można te rzeczy łączyć. Najbardziej pouczające wydają się jednak wybory gatunkowe: tu zderzają się nadal dwie koncepcje, które porządkowały twórczość kompozytorską już XIX wieku: idea muzyki absolutnej, spełniająca się poprzez sięganie do klasycznych gatunków, takich jak sonata, kwartet, symfonia, miniatura instrumentalna oraz założenie, które można określić jako „nową programowość”. Chodzi o inspirację treściami pozamuzycznymi, m.in. związanymi z wyobrażeniem czasu i przestrzeni, albo o zakorzenioną w XX-wiecznej koncepcji sound composition muzykę przekazującą treści społeczne, w tym ekologiczne. Poza tym można zaproponować wiele innych podziałów: na utwory, które apelują do naszego intelektu lub wyobraźni, skonstruowane matematycznie lub oparte na improwizacji, chłodne lub wywołujące silne emocje…
Zapraszamy do zapoznania się z przykładami tych różnych podejść, reprezentowanymi w programie tegorocznego festiwalu.
Organizatorzy